بی‌شک از ۴ سال قبل که مسابقات المپیک ۲۰۱۲ در لندن برگزار شد، تا امروز، تکنولوژی‌ پیشرفت‌های شگرفی داشته و با سرعت وصف‌ناشدنی تبدیل به بخش مهمی از زندگی روزمره ما شده است. بی‌تردید حالا که در روزهای پایانی رقابت‌های المپیک ۲۰۱۶ ریو قرار داریم، فرصت مناسبی است تا پیشرفت‌های صورت گرفته در بخش تکنولوژی‌های موجود در این رقابت‌ها را نسبت به ۴ سال گذشته بسنجیم. پیشرفت تکنولوژی حتی در عملکرد شرکت‌کنندگان و تجربه‌ی تماشاگران این رقابت‌ها تاثیر بسزایی دارد.

در ادامه به بررسی نوآوری‌های فناورانه‌ای می‌پردازیم که به جذاب‌تر شدن المپیک ریو ۲۰۱۶ کمک می‌کند.

Challenge یا ویدیو چک در مسابقات والیبال و والیبال ساحلی

حتما طی سال‌های اخیر بارها اصطلاح  ویدیو چک یا به عبارت درست‌تر Challenge را در جریان مسابقات والیبال شنیده‌اید. با اینکه به تازگی از فناوری چشم عقاب نیز استفاده می‌شود، ولی المیپک ریو ۲۰۱۶ را باید اولین المپیکی بدانیم که تیم‌ها می‌توانند به لطف بررسی‌های ویدیویی از صحنه‌های مشکوک، نظر داور را به نفع خود تغییر دهند. داور دوم همراه با تیم فنی ویدیو چک، به بررسی صحنه‌ها و امتیازات مشکوک می‌پردازند. در پایان نیز صحنه‌ی مورد نظر به صورت اسلوموشن یا صحنه‌ی آهسته روی نمایشگر بزرگی که در سالن قرار دارد، نمایش داده می‌شود تا تیم‌ها و تماشاگران از نظر نهایی داوران مسابقه مطلع شوند.

کریستیانا فیگوئرا، مدیر کمیته سازماندهی رقابت‌های والیبال در المپیک ریو ۲۰۱۶ در این باره گفته است که «بی‌شک نفس جمعیت حاضر در سالن تا مشخص شدن نتیجه در سینه حبس خواهد شد. بعد از اعلام رای باید منتظر واکنش‌های مختلفی باشیم. برخی شاد هستند و برخی ناراحت خواهند شد.

ویدیو چک در مسابقات والیبال ساحلی نیز به‌کار گرفته می‌شود.

شمارنده‌ی تعداد دور در مسابقات شنا

حتی در بین شرکت‌کنندگان درجه یک رقابت‌های شنا که باید در برخی رشته‌ها مسافت زیادی را طی کنند، ممکن است ورزشکار تعداد دورها پیموده شده را فراموش کند. در المپیک ۲۰۱۶ ریو، کمپانی امگا که در زمینه‌ی تولید و عرضه‌ی نمایشگرهای مختلف در رقابت‌های ورزشی سابقه طولانی و درخشانی دارد، شمارنده‌ی دیجیتالی در نظر گرفته است که از آن در رقابت‌های شنای آزاد ۸۰۰ و ۱۵۰۰ متر استفاده می‌شود.

این شمارنده‌ی دیجیتال در کف استخر، زیر هر خط از مسابقات شنا و در نزدیکی خط برگشت نصب شده است و شمارنده‌ی آن با رسیدن شناگر به خط برگشت و لمس دیواره‌ی استخر، به طور خودکار بروز می‌شود.

ادواردو گایوتو، مدیر مسابقات شنا در ریو ۲۰۱۶ می‌گوید: «این شمارنده‌ی دیجیتال کمک می‌کند شناگر بتواند تمرکز بهتری روی عملکرد خود داشته باشد. بلافاصله بعد از لمس دیواره‌ی استخر در خط برگشت، ورزشکار می‌تواند تعداد دور پیموده شده را مشاهده کند.

البته این سیستم برای اولین بار در رقابت‌های جهانی کازان ۲۰۱۵ و رقابت‌های آزمایشی ریو ۲۰۱۶ در ماه می مورد استفاده قرار گرفته بود.

استفاده از GPS در قایقرانی سرعت کانو و روئینگ

بهره‌گیری از فناوری GPS باعث شده تا طرفداران بتوانند رقابت‌های کانو و روئینگ را با جرئیات بهتری نسبت به گذشته در المپیک ریو ۲۰۱۶ دنبال کنند. تمامی اتفاقات در یک نمایشگر بزرگ به صورت لحظه‌ای نمایش داده می‌شود. به لطف دستگاه‌های GPS که در هر مسیر نصب شده، تماشاگران می‌توانند اطلاعات مهمی چون سرعت و مسیر حرکت را مشاهده کنند. این سیستم سال گذشته در رقابتی آزمایشی در منطقه‌ی جنوبی ریو به نام Lagoa Rodrigo de Freitas مورد استفاده قرار گرفته بود.

سباستین کاترین، مدیر رقابت‌های روئینگ در المپیک ریو ۲۰۱۶ می‌گوید:

استفاده از GPS باعث شده تا تجربه‌ی تماشاچیان از این رقابت‌ها کاملا تغییر کند. به لطف نمایشگرهای بزرگ امکان مشاهده‌ی تاکتیک‌های مختلف که توسط تیم‌های متفاوت مورد استفاده قرار می‌گیرد نیز فراهم می‌شود.

امتیازدهی الکترونیکی در رقابت‌های تیروکمان

رقابت‌های تیروکمان یکی از قدیمی‌ترین مسابقات رویداد المپیک است که در المپیک ریو ۲۰۱۶ از سیستم امتیازدهی الکترونیک به جای قضاوت داوران استفاده شده است. در حالی که شاید اهداف کاغذی همچنان مانند گذشته به نظر برسند، ولی در واقع شما تنها صفحه‌ی روی هدف را می‌بینید که پشت آن از جدیدترین سیستم‌های مجهز به انواع سنسور استفاده شده است که تجربه‌ای نو را در اختیار تماشاگران قرار می‌دهد.

لوییز ادواردو آلمیدا، مدیر بخش رقابت‌های تیروکمان المپیک ریو ۲۰۱۶ در این باره گفته است:

زمانی که تیر به هدف اصابت می‌کند، سیستم الکترونیکی امتیاز کسب‌شده را بلافاصله در صفحه‌ای بزرگ نمایش می‌دهد. این سیستم نه تنها خیلی دقیق است بلکه فوق‌العاده سریع عمل می‌کند.

دانلود ویدیو

سیستم جدید می‌تواند بعد از اصابت تیر به هدف امتیاز دقیق را با دقت ۰.۲ میلی‌متر ثبت کند که خیلی دقیق‌تر از چشم انسان است. امتیاز کسب شده تنها یک ثانیه بعد از برخورد تیر با هدف نشان داده می‌شود.

هدف الکترونیکی در مسابقات تیراندازی

از المپیک ۲۰۰۸ پکن به بعد، در مسابقات تیراندازی از اهداف الکترونیکی استفاده می‌شود. اما در رقابت‌های ریو ۲۰۱۶ این سیستم امتیازدهی به آخرین تکنولوژی‌های ارتقا یافته و سیستم جدید جایگزین سیستم آکوستیک قبلی شده است.

اریکسون آندریاتا، مدیر بخش تیراندازی المپیک ریو ۲۰۱۶ در این باره می‌گوید «ما به کمک سیستم جدید می‌توانیم امتیازات را به صورت دقیق و میلی‌متری محاسبه کنیم.»

همچنین این تکنولوژی پیشرفته به بهبود ایمنی در ورزش نیز کمک می‌کند. تگ‌های تشخیص فرکانس‌های رادیویی (RFID) روی تمامی اسلحه‌های استفاده شده در ریو ۲۰۱۶ نصب شده است تا مسئولان رقابت‌ها دقیقا و به صورت لحظه‌ای محل هر اسلحه را مشخص کنند.

تصویربرداری لحظه‌ای از حرکات وزنه‌بردار

وزنه‌برداری یکی از جذاب‌ترین مسابقات در المپیک است که شاید ساده به نظر برسد، ولی در واقع وزنه‌بردار باید با استفاده از توانایی و قدرت خود، محدودیت‌ها را کنار بزند. در مسابقات ریو ۲۰۱۶ دوربین‌هایی در نظر گرفته شده است که تمامی حرکات وزنه‌بردار را به صورت لحظه‌ای ثبت می‌کند تا تجربه‌ای جدید در اختیار تماشاگران قرار گیرد.

ادواردو ویلانوا، مدیر بخش عملیات فنی رقابت‌های وزنه‌برداری در المپیک ریو ۲۰۱۶ می‌گوید:

به لطف دوربین‌های جدید می‌توانیم تمامی حرکات وزنه‌بردار را ثبت کنیم. به طور طبیعی باید از زوایای کناری یا از جلو، لحظات را ثبت کرد، ولی ما می‌توانیم تمام زوایا را به طور همزمان پوشش دهیم.

شاید اگر از تمام زوایا هم به رقابت‌های وزنه‌برداری ۱۰۵+ کیلوگرم المپیک نگاه کنیم، طلای ریو ۲۰۱۶ از آن بهداد سلیمی بود!

واقعیت مجازی

واقعیت مجازی بخش قابل توجهی از پخش رسانه‌ای بازی‌های المپیک ۲۰۱۶ را به خود اختصاص داده است. برای اولین بار سرویس‌های پخش رقابت‌های المپیک تصاویر اچ‌دی را با استفاده از واقعیت مجازی در نماهای نزدیک و دور پخش می‌کنند.

به همین منظور کمپانی سامسونگ ویدیوی واقعیت مجازی ۳۶۰ درجه‌ی خود را با نام Vanuatu Dreams منتشر کرد که امکان تماشای آن با استفاده از عینک‌های واقعیت مجازی این غول کره‌ای فراهم شده است. این فیلم سه دقیقه‌ای از دو بازیکن والیبال ساحلی (میلر پاتا و لینلین ماتائوتو) در جزایر واناتو در اقیانوس آرام ثبت شده است که در رقابت‌های انتخابی المپیک ریو ۲۰۱۶ شرکت کرده‌اند.

پوشیدنی‌ها

کمپانی ویزا که در زمینه‌ی تراکنش‌های مالی و سیستم پرداخت فعال است، به عنوان شریک تجاری بانک برزیلی Bradesco، دستبند خلاقانه‌ای را در اختیار شرکت‌کنندگان قرار داده است که با استفاده از آن می‌توانند پرداخت کارتی بدون تماس، سرویس و کالاهای مورد نظر خود را خریداری کنند. این دستبند از تراشه‌ی NFC برای انجام تراکنش‌ها استفاده می‌کند. تمامی ۴ هزار پایانه‌ای که در المپیک ریو ۲۰۱۶ در نظر گرفته شده با تراشه‌ی NFC نیز کار می‌کنند.

ویزا علاوه بر دستبند جدید خود، دستگاه مبتنی بر NFC دیگری را در ریو معرفی کرده است در واقع یک حلقه‌ی مخصوص برای کار با حساب ویزا است. این حلقه در اختیار تمامی ۴۵ ورزشکاری قرار گرفته است که ویزا در المپیک ریو ۲۰۱۶، حامی مالی آنها بوده است. این حلقه نیازی به باتری یا شارژ مجدد ندارد و از آنجا که به صورت ضد آب طراحی شده تا عمق ۵۰ متری امکان استفاده از آن وجود دارد.

تکنولوژی سبز

Atos شریک رسمی بازی‌های المپیک در بخش IT است. این کمپانی بسیاری از عملیات خود را به صورت ابری انجام می‌دهد و نیاز به سرورها و دیگر ملزومات را تا حد امکان کاهش داده است. Atos در مقایسه با المپیک لندن ۲۰۱۲ که از ۷۱۹ سرور استفاده کرده بود، تعداد سرورها را در ریو ۲۰۱۶ به ۲۵۰ دستگاه رسانده است.

Atos در ماه می سه روز کامل تکنولوژی‌های مورد استفاده در ریو ۲۰۱۶ را آزمایش کرده است. سیستم آنها تمامی تست‌های لازم شامل امنیت سایبری در مقابل حملات و بلایای طبیعی را با موفقیت پشت سر گذاشته است. در مجموع ۵۰۰ نفر در ۳۷ مرکز در این دوره‌ی آزمایشی فعالیت کردند.

میشل هایرون، مدیر کمپانی Atos در بازی‌های المپیک اعلام کرده است که تیم آنها کاملا برای رقابت‌های ریو ۲۰۱۶ آماده شده‌اند. تمامی مراکز پشتیبانی در محل خود نصب شده‌اند و همه چیز بعد از تست‌های نهایی آماده‌ی این رقابت بزرگ است.

بازی‌های المپیک ریو ۲۰۱۶ تا چند روز دیگر به پایان می‌رسد و باید منتظر باشیم ببینیم ژاپن از چه فناوری‌هایی در توکیو ۲۰۲۰ استفاده خواهد کرد.